Tê bì chân tay là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Tê bì chân tay là gì?

Tê bì chân tay là hiện tượng cảm giác tê tái, mất cảm giác hoặc châm chích ở các ngón tay, bàn tay, ngón chân hoặc bàn chân. Đây là một tình trạng phổ biến mà hầu như ai cũng từng gặp phải ít nhất một lần trong đời.

Để dễ hình dung, bạn hãy nghĩ đến lúc mình ngồi xổm lâu, khi đứng lên sẽ cảm thấy chân tê cứng, thậm chí không thể bước đi ngay được. Hoặc khi ngủ, nếu cánh tay bị đè quá lâu, bạn sẽ cảm thấy tay tê nhức, không linh hoạt. Đây chính là biểu hiện của tê bì chân tay.

Nguyên nhân gây tê bì chân tay

Tê bì chân tay có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những yếu tố đơn giản đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

1. Nguyên nhân thông thường

• Ngồi hoặc nằm sai tư thế: Tình trạng này xảy ra khi bạn duy trì một tư thế lâu dài, khiến máu khó lưu thông đến các chi.
• Lạnh hoặc thiếu vận động: Khi cơ thể tiếp xúc với môi trường lạnh hoặc ít vận động, máu không lưu thông đều, dẫn đến hiện tượng tê bì.

2. Nguyên nhân bệnh lý

• Thoát vị đĩa đệm: Khi đĩa đệm cột sống bị chèn ép, dây thần kinh bị ảnh hưởng, gây tê bì ở tay hoặc chân.
• Bệnh lý mạch máu: Những người mắc bệnh tiểu đường hoặc xơ vữa động mạch thường bị giảm lưu lượng máu đến các chi, dẫn đến tê bì.
• Hội chứng ống cổ tay: Áp lực lên dây thần kinh giữa trong ống cổ tay gây ra tê bì ở ngón tay và bàn tay, đặc biệt là khi làm việc quá sức.
• Bệnh thần kinh ngoại biên: Thường gặp ở những người bị tiểu đường lâu năm, gây mất cảm giác và tê bì ở chân tay.
• Thiếu vitamin B12: Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng thần kinh. Thiếu hụt vitamin này có thể gây tê bì và mỏi cơ.
• Bệnh lý cột sống: Gai cột sống hoặc hẹp ống sống cũng có thể chèn ép dây thần kinh và dẫn đến tê bì.

Triệu chứng của tê bì chân tay

Nhận biết sớm các triệu chứng tê bì chân tay giúp bạn tìm được nguyên nhân và cách điều trị phù hợp. Một số dấu hiệu thường gặp:

• Cảm giác tê hoặc mất cảm giác: Thường xuất hiện ở ngón tay, bàn tay, ngón chân hoặc bàn chân.
• Châm chích hoặc kiến bò: Cảm giác như kim châm hoặc kiến bò trên da.
• Yếu cơ: Khi tình trạng tê bì kéo dài, bạn có thể gặp khó khăn trong việc cầm nắm hoặc di chuyển.
• Đau nhức: Tê bì đi kèm với đau nhức, đặc biệt ở những trường hợp liên quan đến thoát vị đĩa đệm hoặc bệnh lý thần kinh.
• Khó kiểm soát vận động: Các chi trở nên yếu hơn, khó duy trì các hoạt động hàng ngày.

Đối tượng dễ mắc tê bì chân tay

Một số người có nguy cơ cao hơn trong việc mắc tê bì chân tay:

• Nhân viên văn phòng: Ngồi lâu và ít vận động làm máu khó lưu thông.
• Người lớn tuổi: Sự thoái hóa tự nhiên của cơ thể dẫn đến các vấn đề về dây thần kinh và mạch máu.
• Phụ nữ mang thai: Thai kỳ làm tăng áp lực lên các dây thần kinh và mạch máu, gây ra tình trạng tê bì.
• Người làm việc nặng nhọc: Những người thường xuyên lao động chân tay có nguy cơ bị chấn thương dây thần kinh hoặc cột sống.
• Người mắc bệnh mạn tính: Bệnh nhân tiểu đường, huyết áp cao hoặc bệnh mạch máu ngoại vi dễ bị tê bì hơn.

Tê bì chân tay có nguy hiểm không?

Đa số các trường hợp tê bì chân tay chỉ là tạm thời và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng bất thường khác, bạn cần đi khám bác sĩ ngay.

Những dấu hiệu cần chú ý:

• Tê bì kèm đau nhức kéo dài.
• Mất cảm giác hoàn toàn ở một khu vực.
• Khó di chuyển hoặc yếu cơ.
• Kèm triệu chứng như chóng mặt, khó thở hoặc đau ngực.

Cách điều trị tê bì chân tay

Tùy thuộc vào nguyên nhân, có nhiều phương pháp điều trị tê bì chân tay hiệu quả.

1. Điều trị tại nhà

• Thay đổi tư thế: Nếu tê bì do ngồi hoặc nằm sai tư thế, bạn chỉ cần thay đổi tư thế và vận động nhẹ nhàng để máu lưu thông tốt hơn.
• Chườm ấm: Chườm ấm lên vùng bị tê giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm tê bì.
• Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập như yoga, đi bộ hoặc kéo giãn cơ giúp tăng cường lưu thông máu và giảm tê bì.

2. Điều trị y tế

• Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ hoặc bổ sung vitamin B12 nếu cần.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập phục hồi chức năng giúp tăng cường cơ bắp và giảm chèn ép dây thần kinh.
• Phẫu thuật: Trong các trường hợp nghiêm trọng như thoát vị đĩa đệm hoặc hội chứng ống cổ tay, phẫu thuật có thể là giải pháp cần thiết.

Phòng ngừa tê bì chân tay

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ tê bì chân tay:

• Duy trì lối sống lành mạnh: Tăng cường vận động, tập thể dục thường xuyên.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng: Đặc biệt là bổ sung vitamin nhóm B và các khoáng chất cần thiết.
• Hạn chế ngồi lâu: Cứ sau 30 phút ngồi, hãy đứng dậy và vận động nhẹ.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Nếu bạn mắc tiểu đường hoặc các bệnh mạn tính khác, hãy kiểm soát bệnh tốt để tránh biến chứng.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng tê bì chân tay kéo dài, đặc biệt là đi kèm với đau nhức hoặc mất cảm giác, hãy đi khám ngay.

Một số trường hợp khẩn cấp:

• Tê bì đột ngột kèm đau ngực hoặc khó thở.
• Mất khả năng kiểm soát vận động hoặc tiểu tiện.
• Tê bì kéo dài không cải thiện dù đã nghỉ ngơi và điều trị tại nhà.

Kết luận

Tê bì chân tay là tình trạng phổ biến nhưng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Nếu gặp tình trạng kéo dài, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng cách