Những điều cần biết về trẻ chậm phát triển ngôn ngữ?

Mục lục

Những điều cần biết về trẻ chậm phát triển ngôn ngữ?

Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ là khi khả năng nói và hiểu ngôn ngữ của trẻ kém hơn so với các mốc phát triển ngôn ngữ thông thường. Đây là một trong những vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ và có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, học tập và phát triển xã hội của trẻ.

Chậm phát triển ngôn ngữ là gì?

Chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ em là một tình trạng chậm trễ trong việc đạt được mốc phát triển về ngôn ngữ, bao gồm ngôn ngữ tiếp nhận và ngôn ngữ diễn đạt. Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc hiểu lời nói, phản ứng lại với lời nói của người khác, chậm nói, không ghép được các từ thành câu, vốn từ ít, diễn đạt câu vụng về…

Chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ em chiếm tỷ lệ khoảng 20%. Đa số trẻ sẽ bắt kịp đà phát triển khi 4 tuổi nếu được can thiệp sớm và tích cực. Tuy nhiên, một số trẻ vẫn còn những khó khăn về ngôn ngữ sau 4 tuổi, vì vậy vẫn cần những biện pháp can thiệp lâu dài.

Các đối tượng thường bị chậm phát triển ngôn ngữ:

Trẻ em trai mắc nhiều hơn trẻ em gái khoảng 3 lần.
Gia đình có người bị chậm phát triển ngôn ngữ (cha mẹ, anh chị).
Trẻ sinh non, trẻ nhẹ cân khi sinh, có biến chứng khi sinh.

Biểu hiện của trẻ chậm phát triển ngôn ngữ

Chậm phát triển ngôn ngữ có thể xuất hiện đơn độc ở trẻ, hoặc là một trong nhiều triệu chứng của các rối loạn giao tiếp và rối loạn phát triển khác. Vì vậy, khi cha mẹ cần lưu ý phát hiện các bất thường khác đi kèm, bao gồm:

Những bất thường về hàm mặt, về bộ máy phát âm: vấn đề về thính giác, các dị tật ở miệng, lưỡi hay vòm miệng.
Khả năng nghe hiểu của trẻ: Trẻ kém phản ứng với âm thanh, hoặc không hiểu lời nói, không hiểu mệnh lệnh. Trẻ cần kiểm tra thính lực (sức nghe) trong những trường hợp bất thường về phát triển ngôn ngữ.
Kém các kỹ năng giao tiếp và tương tác xã hội: Gọi ít đáp ứng, giảm nhìn mắt, thờ ơ, ít chơi với các bạn cùng lứa, không biết khoe mách hoặc chia sẻ mối quan tâm, không có các cử chỉ như chỉ ngón, vẫy tay chào, gật/ lắc đầu…
Các hành vi bất thường: động tác chơi tay, vẫy tay bất thường, đi kiễng chân, quay tròn người, cuốn hút quá mức vào một đồ vật, sự việc nào đó…
Hoạt động nhiều quá mức, rất khó ngồi yên, khó duy trì sự tập trung chú ý trong vài phút.
Những cơn cáu giận vô cớ, xuất hiện thường xuyên, cường độ mạnh.
Trẻ cần kiểm tra thính lực (sức nghe) trong những trường hợp bất thường về phát triển ngôn ngữ

Nguyên nhân gây chậm phát triển ngôn ngữ

Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị chậm phát triển ngôn ngữ, trong đó chủ yếu là các nguyên nhân sau:

Nguyên nhân sinh lý: vấn đề về thính giác, các dị tật ở miệng, lưỡi hay vòm miệng.
Nguyên nhân thần kinh: Tổn thương não bộ hoặc rối loạn thần kinh có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển ngôn ngữ.
Trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ, hội chứng Down,..
Thiếu môi trường kích thích ngôn ngữ: Trẻ không được trò chuyện, tương tác hoặc nghe đủ lời nói từ người lớn.
Trẻ không đủ thời gian giao tiếp với bố mẹ, người thân trong gia đình hàng ngày.
Trẻ nhút nhát, rụt rè, sống nội tâm.
Trẻ bị chia cắt với bố mẹ quá sớm trong thời gian dài hoặc một biến cố nào đó gây ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.
Các yếu tố di truyền: Chậm nói có thể do yếu tố di truyền từ cha mẹ hoặc người thân.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ chậm phát triển ngôn ngữ?

Khi thấy con có một số biểu hiện “khác thường” so với các bạn trong độ tuổi, cha mẹ có thể cho con đến một số cơ sở uy tín để được thăm khám.

Sau khi thăm khám ở một số nơi, ba mẹ nên học cách ” chấp nhận” con mình đang bị vấn đề ” chậm phát triển ngôn ngữ”. Đây là một bệnh lý hoàn toàn có thể can thiệp được. Chính vì vậy, việc chấp nhận sớm sẽ giúp con mình có cơ hội điều trị sớm hơn. Giúp con phát triển ngôn ngữ tốt hơn.

Trường hợp đặc biệt trong Chậm phát triển ngôn ngữ- TỰ KỶ

Trẻ có những biểu hiện của chậm phát triển ngôn ngữ rất sớm, cùng với đó khi bé đến độ tuổi 18 tháng tuổi có thêm một số biểu hiện như:

Ánh mắt không thể nhìn trực tiếp người khác
Không thể diễn đạt được suy nghĩ bằng cử chỉ hay bằng bất cứ cách nào khác.

Đối với trường hợp ” Rối loạn phổ tự kỷ” này chưa có bất kỳ một phương pháp trị liệu nào giúp trẻ phục hồi hoàn toàn. Mà chỉ có thể tác động làm giảm bớt tình trạng, tập cho em bé có một số kỹ năng cơ bản.

Thời gian hỗ trợ điều trị sẽ kéo dài, có nhiều trường hợp nặng phải điều trị cả đời. Nên cha mẹ, người thân cần chuẩn bị tâm ký sẵn sàng để có thể chấp nhận và chiến đáu cùng con mỗi ngày.

Giải pháp hỗ trợ trẻ chậm phát triển ngôn ngữ:

Để hỗ trợ trẻ phát triển ngon ngữ bình thường, cha mẹ nên đưa con đến những trung tâm uy tín để thăm khám và xác định rõ: Con đang ở mức độ nào và sẽ tiến hành điều trị – hỗ trợ một cách phù hợp nhất.

Chuyên gia tâm lý

Các bé sẽ được các chuyên gia hướng dẫn, thực hiện các bài tập riêng.
Khơi gợi cho các bé khả năng diễn đạt, các nói từ đơn giản đến phức tạp.
Hiểu trẻ- trở thành người bạn- Giúp trẻ cảm thấy an toàn, tâm lý thoải mái để chia sẻ mọi chuyện.