
Làm thế nào để giúp trẻ phát triển chiều cao tốt nhất?
Làm thế nào để giúp trẻ phát triển chiều cao tốt nhất?
Ai cũng mong muốn con mình có chiều cao lý tưởng, chính vì vậy ở các gia đình trẻ hiện nay rất chú trọng vấn đề này. Để hỗ trợ giúp bé phát triển chiều cao, họ không ngại chi tiền để mua rất nhiều thực phẩm chức năng bổ sung cho con từ khi con còn nhỏ đến lúc con lớn. Hãy cùng Lagiweb tìm hiều về chuyện này, xem nó có thực sự hiệu quả và còn giải pháp nào hữu ích hơn không nhé!
Những ” ngộ nhận” của người lớn về việc phát triển chiều cao của trẻ
- Chỉ bổ sung canxi là đủ.
- Chiều cao chỉ do di truyền quyết định.
- Uống sữa nhiều sẽ giúp cao hơn.
- Trẻ chỉ phát triển chiều cao khi dậy thì.
- Tập thể dục nặng làm chậm phát triển chiều cao.
- Thực phẩm chức năng là giải pháp tăng chiều cao nhanh
Chiều cao của trẻ phụ thuộc vào những yếu tố chính nào?
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao của trẻ như:
- Di truyền
- Dinh dưỡng
- Hoạt động thể chất
- Giấc ngủ
- Môi trường và sức khỏe
- Tâm lý và tinh thần
Di truyền
Yếu tố di truyền là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ. Nó được quyết định bởi các gen từ bố mẹ, chiếm khoảng 60-80% tiềm năng chiều cao của trẻ. Cụ thể, yếu tố di truyền tác động theo các khía cạnh sau:
- Gen quy định sự phát triển xương: Các gen từ bố mẹ quyết định cấu trúc và tiềm năng phát triển xương của trẻ. Điều này ảnh hưởng đến tốc độ và khả năng phát triển chiều dài xương, từ đó ảnh hưởng đến chiều cao.
- Hormone tăng trưởng: Di truyền ảnh hưởng đến việc sản xuất và điều chỉnh hormone tăng trưởng (GH), một yếu tố then chốt trong việc phát triển chiều cao. Nếu cha mẹ có sự điều tiết hormone tăng trưởng tốt, con cái có khả năng phát triển chiều cao tối ưu.
- Tỷ lệ và kích thước cơ thể: Di truyền ảnh hưởng đến tỷ lệ cơ thể (tỷ lệ chân, thân trên) và kích thước ban đầu. Điều này có nghĩa là trẻ có xu hướng thừa hưởng vóc dáng và khung xương từ cha mẹ.
- Tầm ảnh hưởng của các gen trội và gen lặn: Nếu cha mẹ có chiều cao tốt, gen trội sẽ chiếm ưu thế, giúp trẻ có khả năng đạt được chiều cao lý tưởng. Tuy nhiên, nếu có một bên cha hoặc mẹ thấp hơn, sự kết hợp của gen trội và lặn sẽ quyết định chiều cao thực tế của trẻ.
- Tính chất đa yếu tố của di truyền: Không chỉ một hoặc hai gen mà có hàng trăm gen nhỏ cùng tham gia vào quá trình quyết định chiều cao. Do đó, chiều cao của trẻ là kết quả của sự tổng hợp các yếu tố di truyền từ hai phía cha mẹ và dòng họ.
Đây là yếu tố không thể thay đổi, chính vì thế nên chuyển hướng sang các yếu tố có thể thay đổi được.
Dinh dưỡng
Dinh dưỡng ảnh hưởng từ 20-30% chiều cao của trẻ. Việc chỉ cần ” bổ sung nhiều canxi” và ” uống nhiều sữa” chưa thực sự đúng và đủ để hỗ trợ trẻ phát triển chiều cao.
Dinh dưỡng qua từng giai đoạn:
- Thời kỳ mang thai
Dinh dưỡng của trẻ phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ dinh dưỡng của người mẹ, vì vậy chỉ cần cơ thể mẹ khỏe mạnh, dinh dưỡng cân đối và lành mạnh thì chắc chắn em bé sẽ được hưởng trọn vẹn của mẹ.
- Thời kỳ sau sinh và cho con bú
Chất lượng sữa mẹ luôn ổn định, đặc biệt hàm lượng Canxi trong sữa mẹ hoàn toàn đủ đáp ứng giúp con phát triển và dễ hấp thụ giúp em bé khỏe mạnh và cứng cáp. Việc bổ sung thêm thực phẩm chức năng là không cần thiết.
Uống nhiều sữa mẹ là đúng nha, nhưng uống sữa công thức thì bạn cần xem xét lại.
- Thời kỳ ăn dặm và sau đó
Bữa ăn của bé nên được chế biến với đủ 4 nhóm thực phẩm chính gồm tinh bột (có trong cơm, bánh mì, khoai, ngô…), chất đạm (có trong thịt, cá, trứng, đậu phụ…), chất béo (dầu mỡ, sữa và các chế phẩm từ sữa…) và các loại vitamin và khoáng chất.
Trong đó , ở độ tuổi dậy thì cần lưu ý một số điều sau:
- Chất đạm: Nhu cầu bổ sung chất đạm cao hơn ở người trưởng thành. Bên cạnh khả năng phát triển cơ bắp, chất đạm là thành phần giúp hình thành, phát triển các nội tiết tố về giới tính. Nhu cầu chất đạm mỗi ngày cho trẻ là khoảng 70 đến 80g thông qua các loại thực phẩm như đậu, tôm, cua, trứng…
- Tinh bột: Tinh bột là chất dinh dưỡng thiết yếu để tạo ra năng lượng phục vụ các hoạt động của cơ thể, nhu cầu tinh bột mỗi ngày cần cung cấp từ 300 đến 400g.
- Chất béo: Chất béo là dung môi hòa tan một số các vitamin tan trong dầu và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển thể chất và hệ xương khớp. Mỗi ngày trẻ cần được cung cấp từ 50 đến 60g chất béo, trong đó quan trọng là những chất béo có nguồn gốc thực vật.
- Vitamin và khoáng chất: cha mẹ cần chú ý bổ sung vi chất cho trẻ.
Thực phẩm chức năng là giải pháp tăng chiều cao nhanh
Trên thị trường có quá nhiều loại thuốc, thực phẩm chức năng ra rả câu chuyện” giúp bé phát triển chiều cao” với rất nhiều lý do thuyết phục các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, theo góc nhìn Y khoa cần lưu ý một số vấn đề sau:
Một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng còn có thành phần hormone tăng trưởng cân hết sức lưu ý khi dùng.
- Tác dụng tích cực được y khoa chỉ định
Hormone tăng trưởng (GH) do thùy trước tuyến yên tiết ra, hormon này giúp kích thích quá trình tăng trưởng của các tế bào, làm tăng kích thước và kích thích quá trình phân bào… quá trình này được cơ thể tự điều hòa theo từng giai đoạn phát triển. Do đó các thuốc chứa hormone tăng trưởng được chỉ định trong một số bệnh, trong đó có làm tăng chiều cao cho trẻ tuổi đang lớn có chiều cao khiêm tốn nhưng có nồng độ GH máu thấp khi xét nghiệm, tuy nhiên chỉ sử dụng ở mức rất hạn chế.
- Tác dụng tiêu cực
Với những trẻ có chiều cao khiêm tốn nhưng nồng độ GH máu bình thường thì dùng thuốc chứa hormone tăng trưởng không có hiệu quả mà còn tiềm ẩn nguy cơ tác dụng phụ nếu dùng với liều cao hoặc kéo dài: giữ nước, phù, sưng ngón tay, to vú (gặp ở bé trai), nhức đầu, ngủ gà, sưng đau khớp, đầy bụng. Nếu dùng thuốc chứa hormone tăng trưởng lâu dài ở người đã hết thời kỳ phát triển có thể gây ra chứng to đầu chi, tăng tần suất bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch, tăng nguy cơ xuất hiện các khối u ác tính ở đường tiêu hóa…
Do đó không phải thuốc chứa hormone tăng trưởng đều tốt và có tác dụng tăng chiều cao cho trẻ, bố mẹ cần tham vấn bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào cho con trẻ. Đặc biệt bố mẹ không tự ý dùng hormone tăng trưởng cho trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ.
Cho con vận động thường xuyên
Vận động vừa phải, phù hợp với thể trạng giúp kéo dài các cơ và giúp xương chắc khỏe. Do đó, để trẻ vận động thường xuyên là một cách tăng chiều cao tối đa cho trẻ. Bên cạnh đó, vận động kích thích cơ thể sản xuất nhiều hormone tăng trưởng GH nên rất có lợi trong việc tăng chiều dài xương, kích thích sụn tăng trưởng phát triển.
Đặc biệt, sau thời gian vận động phù hợp, cơ thể của trẻ còn được giải phóng năng lượng, từ đó kích thích trẻ ăn uống ngon miệng hơn, giấc ngủ chất lượng hơn và cơ thể phát triển toàn diện hơn.
Lưu ý những trẻ dưới 3 tuổi, cha mẹ nên khuyến khích bé tham gia các trò vận động tay chân. Với bé lớn hơn, cha mẹ dần tập cho bé chuyển sang các môn thể thao kích thích tăng chiều cao như bơi lội, bóng chuyền, bóng rổ… từ 30 đến 60 phút mỗi ngày.
Giấc ngủ
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng và mức độ vận động, một số thói quen hằng ngày có thể có ảnh hưởng nhất định đến quá trình tăng chiều cao cho trẻ, trong đó đặc biệt nhất chính là giấc ngủ.
Hệ xương của trẻ nhỏ phát triển mạnh mẽ khi ngủ, đặc biệt là những giấc ngủ từ 22 giờ đêm đến 4 giờ sáng, đạt đỉnh cao nhất lúc 0 giờ. Sở dĩ như vậy là do đây là những thời điểm mà hormone tăng trưởng (GH) được bài tiết nhiều nhất. Do đó, cách tăng chiều cao tối đa cho trẻ đơn giản nhất là tập thói quen ngủ sớm, trước 21 giờ với trẻ chưa đi học và trước 22 giờ với trẻ đã đi học. Để con có được giấc ngủ chất lượng, cha mẹ nên lưu ý đến không gian phòng ngủ, đảm bảo yên tĩnh, thoáng mát, sạch sẽ.
Một thói quen rất xấu hiện nay là việc lạm dụng các thiết bị điện tử. Nếu xảy ra vào ban đêm có thể khiến bé mất ngủ và ức chế tiết hormone tăng trưởng chiều cao.
Tạo môi trường sống tốt giúp tăng chiều cao cho trẻ
Cha mẹ tránh để trẻ tiếp xúc sớm với các thiết bị điện tử vì vừa có thể gây nghiện vừa gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tăng chiều cao cho trẻ. Thay vào đó cha mẹ hãy tạo điều kiện cho trẻ học tập và vui chơi ngoài trời với các hoạt động bổ ích.
Bên cạnh đó, một cách tăng chiều cao tối đa cho trẻ dễ dàng áp dụng là tạo môi trường sống vui vẻ, hạnh phúc, không khí trong lành cho con trẻ. Khi đó, bố mẹ cần hạn chế hoặc không hút thuốc lá hay sử dụng các chất kích thích, hạn chế căng thẳng, xung đột gia đình, quan tâm trẻ bằng tình yêu thương thay vì la mắng, đòn roi.
Theo nghiên cứu, những trẻ sinh ra và lớn lên trong môi trường thoải mái, không bạo lực gia đình hay ức chế tâm lý sẽ phát triển chiều cao tự nhiên tốt hơn.
Bên cạnh đó, ở những trẻ tuổi dậy thì, cha mẹ nên lắng nghe những chia sẻ khi con trẻ gặp phải vấn đề đặc biệt và từ đó đưa ra những lời khuyên hợp lý nhất. Đây không những là cách tăng chiều cao tối đa cho trẻ mà còn giúp chúng phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần.
Cải thiện tư thế
Các thói quen về tư thế chuẩn từ nhỏ rất quan trọng trong việc hình thành vóc dáng lý tưởng của trẻ sau này. Trẻ ngồi sai tư thế khi học bài, đeo vác cặp xách quá nặng sẽ ảnh hưởng đến xương khớp, gây cong vẹo cột sống, gù lưng… đây đều là những yếu tố dẫn đến khó phát triển chiều cao ở trẻ.
Bố mẹ nên lưu ý điều chỉnh tư thế đứng của con trong các hoạt động thường ngày, luyện cho trẻ đứng thẳng, ngồi thẳng để tạo nên những thói quen tốt ngay từ khi trẻ còn nhỏ.