Chi phí cố định là gì?

  Chi phí cố định là một khái niệm không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của mọi doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ. Đây là những khoản chi phí mà doanh nghiệp phải trả đều đặn, bất kể sản lượng sản xuất ra là bao nhiêu. Việc hiểu rõ về chi phí cố định sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh doanh sáng suốt, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận.

Chi phí cố định là gì?

Chi phí cố định là khoản phí doanh nghiệp phải thanh toán định kỳ, nó không thay đổi theo từng đợt mà sẽ được giữ gần như là nguyên giá trị trong một khoảng thời gian xác định.

Đặc trưng của chi phí cố định

Không bị ảnh hưởng bởi bất cứ mức độ hoạt động nào

Đây là khoản chi phí cố định sẽ được giữ nguyên dù các hoạt động của doanh nghiệp ngày càng phát triển hoặc đang đối mặt với nhiều vấn đề bất lợi.

Doanh nghiệp mới thành lập, khoản chi phí cố định( máy móc, thiết bị, nhà xưởng,…) thường khá lớn.

Khoản chi phí này sẽ được chia ra trong một khoảng thời gian nhất định để doanh nghiệp vận hành sản xuất có lời và bù lại khoản chi đã bỏ ra.

Những thành phần cấu tạo thành chi phí cố định

• Tiền lương cho nhân công
• Tiền chi phí để thuê nhà
• Tiền nước
• Tiền điện
• Tiền bảo hiểm
• Tiền chi ra mua vật tư được đầu tư cho quá trình sản xuất của doanh nghiệp
• Chi phí khấu hao tài sản cố định

Phân loại chi phí cố định

Chi phí cố định có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào mục đích phân tích và đặc điểm của từng doanh nghiệp.

Phân loại theo tính chất

• Chi phí cố định bắt buộc Là những chi phí mà doanh nghiệp phải trả dù có hoạt động sản xuất kinh doanh hay không, như tiền thuê nhà xưởng, lương của ban lãnh đạo, phí bảo hiểm…
• Chi phí cố định bắt buộc: Là những chi phí mà doanh nghiệp có thể điều chỉnh được trong ngắn hạn, như chi phí quảng cáo, chi phí nghiên cứu và phát triển…

Phân loại theo thời gian

• Chi phí cố định ngắn hạn: Là những chi phí cố định trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm.
• Chi phí cố định dài hạn: Là những chi phí cố định tồn tại trong nhiều năm, như chi phí xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc thiết bị lớn.

Phân loại theo chức năng

• Chi phí sản xuất: Chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất, như khấu hao máy móc, tiền lương nhân viên sản xuất.

• Chi phí bán hàng: Chi phí liên quan đến việc đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng, như chi phí vận chuyển, chi phí quảng cáo.
• Chi phí quản lý: Chi phí liên quan đến việc điều hành doanh nghiệp, như lương của ban lãnh đạo, chi phí văn phòng.

Phân loại theo mức độ kiểm soát

• Chi phí cố định có thể kiểm soát: Là những chi phí mà doanh nghiệp có thể điều chỉnh được trong một khoảng thời gian nhất định, như chi phí quảng cáo, chi phí tiếp thị.

• Chi phí cố định khó kiểm soát: Là những chi phí mà doanh nghiệp khó thay đổi trong ngắn hạn, như tiền thuê nhà, lương của nhân viên cấp cao.

Phân loại theo tính chất của tài sản

• Chi phí liên quan đến tài sản hữu hình: Như chi phí khấu hao nhà xưởng, máy móc.
• Chi phí liên quan đến tài sản vô hình: Như chi phí bản quyền, thương hiệu.

Ý nghĩa của chi phí cố định

Chi phí cố định là khoản chi phí mà doanh nghiệp bắt buộc phải bỏ ra, họ hoàn toàn không thể thực hiện các biện pháp để tránh chi trả. Khoản chi phí cố định này có sự tác động mạnh mẽ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Chi phí cố định có xuất phát từ những khoản như: tiền lương, tiền thuê nhân lực, tiền mua máy móc, thiết bị,…

Chi phí này cao trong khi doanh thu thấp sẽ tạo áp lực lên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Để khắc phục điều này:

• Doanh nghiệp có thể tăng giá bán sản phẩm để thu lời nhưng nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trên thị trường.
• Doanh nghiệp lựa chọn giảm chi phí cố định như thuê địa điểm rẻ hơn, cắt giảm nhân sự,… Điều này có ảnh hưởng nhất định đến cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp cũng như giá thành sản phẩm.

Mối quan hệ giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi

Cơ cấu chi phí

Mỗi doanh nghiệp có cơ cấu chi phí khác nhau, tỷ lệ giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh.

• Doanh nghiệp có chi phí cố định cao thường có rủi ro lớn hơn trong giai đoạn khởi đầu hoặc khi sản lượng thấp nhưng hưởng lợi nhiều khi sản xuất quy mô lớn (lợi thế kinh tế theo quy mô).
• Doanh nghiệp có chi phí biến đổi cao linh hoạt hơn trong việc điều chỉnh quy mô sản xuất để thích nghi với biến động của thị trường.

Tổng chi phí (Total Cost):

Tổng chi phí = Chi phí cố định + (Chi phí biến đổi * Sản lượng).

Khi sản lượng tăng, tỷ trọng chi phí cố định trên đơn vị sản phẩm giảm (do chi phí cố định được phân bổ trên nhiều đơn vị), dẫn đến giảm chi phí bình quân.

Đòn bẩy kinh doanh

Doanh nghiệp có chi phí cố định cao thường có đòn bẩy kinh doanh cao hơn, nghĩa là thay đổi nhỏ trong doanh thu có thể dẫn đến thay đổi lớn trong lợi nhuận. Tuy nhiên, điều này cũng mang lại rủi ro nếu doanh thu giảm.

Các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến chi phí cố định

Yếu tố kinh tế

• Lạm phát: Chi phí cố định như tiền thuê văn phòng, lãi suất vay vốn có thể tăng theo thời gian do lạm phát.
• Biến động lãi suất: Nếu doanh nghiệp vay vốn để đầu tư tài sản, lãi suất thay đổi sẽ ảnh hưởng đến chi phí cố định.

Yếu tố pháp lý

• Thay đổi quy định: Quy định mới về thuế, bảo hiểm, hoặc tiêu chuẩn môi trường có thể tăng chi phí cố định (đầu tư vào thiết bị bảo vệ môi trường).
• Hợp đồng thuê: Việc thay đổi hợp đồng thuê dài hạn, chẳng hạn khi giá thuê tăng hoặc hợp đồng bị điều chỉnh, sẽ ảnh hưởng đến chi phí cố định.

Yếu tố công nghệ

Tiến bộ công nghệ: Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ mới để duy trì cạnh tranh, làm tăng chi phí cố định (mua sắm thiết bị mới, đào tạo nhân sự).

Yếu tố xã hội

• Thay đổi xu hướng tiêu dùng: Doanh nghiệp cần đầu tư cơ sở hạ tầng hoặc thay đổi mô hình kinh doanh để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
• Chi phí lao động quản lý: Nếu thị trường lao động thay đổi, doanh nghiệp có thể phải tăng lương cho nhân sự cao cấp.

Yếu tố tự nhiên

Thiên tai hoặc biến đổi khí hậu: Doanh nghiệp trong các khu vực chịu rủi ro thiên tai có thể phải đầu tư thêm vào cơ sở hạ tầng an toàn, làm tăng chi phí cố định.

Kết luận

Quản lý chi phí cố định hiệu quả là chìa khóa để doanh nghiệp tăng cường khả năng cạnh tranh. Bằng cách áp dụng các phương pháp quản lý chi phí cố định phù hợp, doanh nghiệp có thể giảm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận và linh hoạt thích ứng với những thay đổi của thị trường. Tuy nhiên, việc giảm chi phí cố định không phải lúc nào cũng dễ dàng và cần phải có sự cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và dịch vụ.