Cận Thị Là Gì Nguyên Nhân, Triệu Chứng, và Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Cận thị là một trong những vấn đề thị lực phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt là ở trẻ em, học sinh và nhân viên văn phòng. Vậy cận thị thực chất là gì? Nguyên nhân do đâu? Làm sao để nhận biết và điều trị hiệu quả? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu từ A đến Z về cận thị một cách dễ hiểu nhất.

1. Cận Thị Là Gì?

Cận thị, hay còn gọi là myopia, là một tật khúc xạ của mắt khiến bạn nhìn rõ các vật ở gần nhưng lại gặp khó khăn khi nhìn xa. Điều này xảy ra khi hình ảnh của các vật thể không được hội tụ đúng vào võng mạc mà lại hội tụ trước võng mạc, làm cho hình ảnh trở nên mờ nhòe.

Để dễ hiểu hơn, hãy tưởng tượng bạn đang nhìn một tấm bảng quảng cáo ở xa. Với người không bị cận, họ có thể đọc rõ từng chữ. Nhưng với người cận thị, chữ trên bảng bị nhòe hoặc khó nhìn.

Hiện nay, cận thị không chỉ là vấn đề y tế mà còn là mối quan tâm lớn của xã hội, khi tỉ lệ người mắc cận ngày càng tăng.

2. Nguyên Nhân Gây Ra Cận Thị

Có rất nhiều nguyên nhân khiến bạn bị cận thị. Dưới đây là những yếu tố chính:

2.1. Di Truyền

Nếu cha mẹ bạn bị cận thị, khả năng cao bạn cũng có nguy cơ mắc tật này. Theo các nghiên cứu, gen di truyền ảnh hưởng đến cấu trúc và sự phát triển của nhãn cầu.

2.2. Thói Quen Học Tập và Làm Việc Sai Cách

• Ngồi học sai tư thế, cúi sát mặt vào sách vở.
• Sử dụng điện thoại, máy tính trong thời gian dài mà không nghỉ ngơi.
• Đọc sách trong điều kiện ánh sáng yếu.

2.3. Thiếu Hoạt Động Ngoài Trời

Ánh sáng tự nhiên có tác dụng kích thích sự phát triển khỏe mạnh của mắt. Việc trẻ em dành quá ít thời gian ngoài trời và quá nhiều thời gian trước màn hình là một nguyên nhân lớn dẫn đến cận thị.

2.4. Sử Dụng Thiết Bị Điện Tử Quá Nhiều

Trong thời đại công nghệ số, hầu như ai cũng tiếp xúc với điện thoại, máy tính, tivi. Việc nhìn màn hình gần trong thời gian dài không chỉ gây mỏi mắt mà còn tăng nguy cơ cận thị.

2.5. Cấu Trúc Mắt Bất Thường

Một số người có cấu trúc mắt bẩm sinh dài hơn bình thường, khiến ánh sáng hội tụ sai vị trí trên võng mạc, dẫn đến cận thị.

3. Triệu Chứng Của Cận Thị

3.1. Nhìn Xa Mờ

Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Người cận thị thường không thể nhìn rõ biển báo giao thông, bảng đen ở trường học, hoặc khuôn mặt người khác ở xa.

3.2. Nheo Mắt Khi Nhìn

Để cải thiện tầm nhìn, người bị cận thị thường nheo mắt. Điều này có thể gây mỏi cơ mắt và đau đầu.

3.3. Đau Đầu và Mỏi Mắt

Khi mắt phải làm việc quá sức để nhìn rõ, bạn sẽ dễ bị đau đầu hoặc cảm giác căng thẳng ở mắt.

3.4. Khó Lái Xe Ban Đêm

Người cận thị thường gặp khó khăn trong việc nhìn đường khi lái xe vào ban đêm, đặc biệt là khi ánh sáng yếu hoặc đèn pha của xe đối diện quá chói.

4. Các Mức Độ Cận Thị

Cận thị được chia thành ba mức độ dựa trên độ cận:

• Cận nhẹ (dưới 3 độ): Gây khó khăn nhẹ khi nhìn xa nhưng không ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống.
• Cận trung bình (từ 3-6 độ): Gây khó khăn rõ rệt trong sinh hoạt và học tập.
• Cận nặng (trên 6 độ): Tăng nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng như bong võng mạc, thoái hóa điểm vàng.

5. Hậu Quả Nếu Không Điều Trị Cận Thị

Nếu không được điều trị kịp thời, cận thị có thể dẫn đến:

• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Không thể tham gia các hoạt động cần tầm nhìn xa như thể thao, lái xe.
• Biến chứng nguy hiểm: Cận nặng làm tăng nguy cơ bong võng mạc, thoái hóa điểm vàng, thậm chí mất thị lực.
• Khó khăn trong học tập và công việc: Trẻ em không nhìn rõ bảng đen sẽ học kém, người lớn gặp trở ngại khi làm việc.

6. Phương Pháp Điều Trị Cận Thị

6.1. Đeo Kính Cận

Đây là phương pháp phổ biến và tiết kiệm nhất. Kính cận giúp điều chỉnh ánh sáng để hình ảnh hội tụ đúng trên võng mạc.

6.2. Kính Áp Tròng

Kính áp tròng không chỉ thẩm mỹ mà còn giúp người dùng cảm thấy tự do hơn trong các hoạt động hàng ngày.

6.3. Phẫu Thuật Chỉnh Sửa Thị Lực

Các phương pháp như LASIK, SMILE, PRK có thể khắc phục hoàn toàn cận thị, mang lại tầm nhìn rõ ràng mà không cần đeo kính.

6.4. Dùng Thuốc Atropine Liều Thấp

Thuốc này thường được sử dụng cho trẻ em để làm chậm sự tiến triển của cận thị.

6.5. Sử Dụng Kính Ortho-K

Kính áp tròng ban đêm giúp định hình giác mạc, cho phép nhìn rõ vào ban ngày mà không cần kính.

7. Cách Phòng Ngừa Cận Thị Hiệu Quả

7.1. Hạn Chế Thời Gian Sử Dụng Thiết Bị Điện Tử

Hãy áp dụng quy tắc 20-20-20: Mỗi 20 phút làm việc, hãy nghỉ ngơi và nhìn xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây.

7.2. Duy Trì Tư Thế Ngồi Đúng Khi Học Tập và Làm Việc

Ngồi thẳng lưng, giữ khoảng cách từ mắt đến sách hoặc màn hình ít nhất 30 cm.

7.3. Tăng Thời Gian Hoạt Động Ngoài Trời

Ánh sáng tự nhiên rất quan trọng trong việc bảo vệ thị lực. Nên khuyến khích trẻ em chơi ngoài trời ít nhất 2 giờ mỗi ngày.

7.4. Khám Mắt Định Kỳ

Đừng chờ đến khi thị lực giảm sút mới đi khám. Hãy kiểm tra mắt định kỳ ít nhất 1 lần/năm để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề.

8. Lời Khuyên Từ Các Chuyên Gia

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Minh, chuyên gia nhãn khoa tại Bệnh viện Mắt Trung ương: “Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Hãy xây dựng thói quen sống lành mạnh cho cả gia đình để bảo vệ thị lực.”