Bệnh tay chân miệng là gì? Tất cả những điều bạn cần biết về bệnh này

1. Bệnh tay chân miệng là gì?

Bệnh tay chân miệng là một bệnh nhiễm virus do virus Enterovirus gây ra, phổ biến nhất là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Bệnh lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước, nước bọt hoặc phân của người bệnh. Những triệu chứng đặc trưng của bệnh là các vết phát ban đỏ, nổi mụn nước trên tay, chân và miệng, kèm theo sốt và mệt mỏi.

Ví dụ:
Nếu bạn nhìn thấy một đứa trẻ bị sốt, sau đó trên tay, chân và miệng xuất hiện những vết loét hoặc mụn nước đỏ, đó có thể là dấu hiệu của bệnh tay chân miệng. Bệnh này không chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ mà cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ em dưới 5 tuổi.

2. Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng chủ yếu do hai loại virus: Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Những virus này có thể tồn tại trong nước bọt, mủ mụn nước, hoặc phân của người bệnh, và dễ dàng lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp.

Các con đường lây nhiễm chính bao gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp với mụn nước hoặc dịch tiết từ miệng của người bệnh.
• Lây qua đồ chơi, vật dụng sinh hoạt của người bệnh.
• Lây qua không khí (khi người bệnh ho hoặc hắt hơi).
• Tiếp xúc với phân của người bệnh, ví dụ khi thay tã cho trẻ.

3. Triệu chứng bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng có thể xuất hiện từ 3 đến 7 ngày sau khi nhiễm virus. Triệu chứng ban đầu của bệnh khá giống với các bệnh cảm cúm thông thường, bao gồm:

• Sốt nhẹ hoặc sốt cao
• Đau họng, ho khan
• Chán ăn, mệt mỏi
• Mụn nước hoặc phát ban đỏ xuất hiện trên tay, chân và miệng. Các mụn nước này có thể gây đau và khó chịu.
• Loét miệng, khiến người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ, gặp khó khăn khi ăn uống.

4. Đối tượng dễ mắc bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi. Trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị nhiễm virus này hơn. Những nhóm đối tượng dễ mắc bệnh bao gồm:

• Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ trong độ tuổi mẫu giáo hoặc tiểu học.
• Những người tiếp xúc gần với người bệnh, như người thân, bạn bè, giáo viên, hoặc các nhân viên y tế.
• Người có sức đề kháng yếu như người già, người mắc bệnh mãn tính, hoặc người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.

5. Biến chứng của bệnh tay chân miệng

Mặc dù bệnh tay chân miệng đa phần có thể tự khỏi sau 7-10 ngày, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách hoặc nếu bệnh tiến triển nghiêm trọng, có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm màng não: Đây là tình trạng viêm nhiễm ở lớp màng bao quanh não và tủy sống, có thể gây đau đầu dữ dội, sốt cao và co giật.
• Viêm cơ tim: Mặc dù hiếm, nhưng virus có thể tấn công tim, gây viêm cơ tim, dẫn đến suy tim.
• Liệt tay chân: Virus Enterovirus 71 có thể tấn công hệ thần kinh, gây liệt tứ chi hoặc các triệu chứng thần kinh khác.

6. Cách phòng ngừa bệnh tay chân miệng

Phòng ngừa bệnh tay chân miệng là rất quan trọng để giảm nguy cơ lây lan và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả để phòng ngừa bệnh:

• Vệ sinh tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi tiếp xúc với người bệnh, thay tã cho trẻ, hoặc trước khi ăn uống.
• Giữ vệ sinh đồ dùng cá nhân: Tránh chia sẻ đồ ăn, đồ uống, khăn tắm hoặc các vật dụng cá nhân với người bệnh.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ: Vệ sinh nhà cửa, đồ chơi và các bề mặt tiếp xúc thường xuyên với người bệnh.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Nếu có người mắc bệnh tay chân miệng trong gia đình, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đó cho đến khi họ khỏi bệnh.
• Tiêm vắc-xin (nếu có): Mặc dù chưa có vắc-xin đặc hiệu cho bệnh tay chân miệng, nhưng việc tiêm phòng các bệnh truyền nhiễm khác có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh có triệu chứng giống như tay chân miệng.

7. Cách điều trị bệnh tay chân miệng

Hiện tại, chưa có thuốc đặc trị bệnh tay chân miệng, và bệnh thường sẽ tự khỏi sau một vài ngày. Tuy nhiên, việc chăm sóc bệnh nhân đúng cách có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Các biện pháp điều trị bao gồm:

• Giảm sốt: Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt như paracetamol theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Giảm đau miệng: Dùng các loại thuốc giảm đau hoặc nước muối sinh lý để làm dịu vết loét trong miệng.
• Uống đủ nước: Đảm bảo bệnh nhân uống đủ nước để tránh mất nước, đặc biệt khi có loét miệng khiến việc ăn uống khó khăn.
• Thăm khám bác sĩ: Nếu triệu chứng bệnh nghiêm trọng hoặc có dấu hiệu biến chứng, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được điều trị kịp thời.

8. Kết luận

Bệnh tay chân miệng là một bệnh lý truyền nhiễm phổ biến, dễ lây lan nhưng thường tự khỏi sau một thời gian. Tuy nhiên, để tránh các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe cho trẻ, việc phòng ngừa và chăm sóc đúng cách là rất quan trọng. Các bậc phụ huynh cần theo dõi sát sao các dấu hiệu của bệnh, đồng thời thực hiện các biện pháp vệ sinh, chăm sóc để hạn chế nguy cơ lây lan cho cộng đồng.

Bằng việc nắm rõ những thông tin về bệnh tay chân miệng và các phương pháp phòng tránh, bạn sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Hãy nhớ rằng, phòng bệnh hơn chữa bệnh!